رشته های مربوط به محیط زیست در دانشگاه های اتریش و آلمان

تحصیل در رشته "آینده‌پژوهی"؛ کشف ایده‌هایی برای آیندگان

"آینده‌پژوهی" از رشته‌های تحصیلی نوینی است که به تحقیق و طراحی شرایط مطلوب‌تر برای زندگی آیندگان در این جهان می‌پردازد. دانشگاه آزاد برلین از جمله دانشگاه‌هایی است که این رشته را در مقطع کارشناسی ارشد عرضه می‌کند.

در آلمان مطالعه تاریخ از اهمیت به‌سزایی برخوردار است، اما به مطالعه و تحقیق درباره آینده اهمیت کافی داده نمی‌شود. به همین خاطر رشته "آینده‌پژوهی" در حال حاضر تنها در یکی از دانشگاه‌های آلمان ارائه می‌شود.

رشته "آینده‌پژوهی" از سال ۲۰۱۰ در لیست رشته‌های تحصیلی مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد برلین آلمان Freie Universität Berlin قرار دارد و امسال پنجمین سالگرد خود را با حضور ۱۰۰ دانشجو و فارغ‌التحصیل این رشته جشن گرفته ‌است.

آینده‌پژوهی چیست؟

رشته "آینده‌پژوهی" یک رشته تحقیقاتی است که روی موضوع‌های کاربردی متمرکز است. محتوای درس‌ها بر تحقیق برای کشف ایده‌هایی برای آینده و ایجاد فرصت‌هایی برای گسترش تحقیقات درباره آب و هوا، سیستم‌های آموزش و پرورش، مشارکت سیاسی و پیش‌بینی پیامدهای استفاده از تکنولوژی متمرکز است.

فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند در دانشگاه‌ها، موسسات تحقیقاتی، بخش‌های پژوهشی شرکت‌های خصوصی و پروژه‌های تحقیقاتی سیاسی- اجتماعی مشغول به کار شوند.

بنا بر تعریف دانش‌نامه ویکی‌پدیا "آینده‌پژوهی شامل مجموعه تلاش‌هایی است که با جستجوی منابع، الگوها و عوامل تغییر یا ثبات، به تجسم آینده‌های بالقوه و برنامه‌‌‌ریزی برای آن‌ها می‌پردازد. آینده‌‌پژوهی بازتاب‌دهنده چگونگی زایش واقعیت فردا از دل تغییر یا ثبات امروز است".

پرفسور "گرهارد دهان" با همکاری موسسات و اشخاصی از شبکه‌های آینده‌پژوهی مدیریت این رشته را که به زبان آلمانی تدریس می‌شود به عهده دارد. تدریس کلاس‌ها نه فقط به وسیله استادان دانشگاه آزاد برلین بلکه به وسیله متخصصان باقابلیتی از موسسات علمی و پژوهشی در زمینه موضوعات مربوط به آینده انجام می‌شود.

دانشگاه آزاد برلین همچنین در حال ساخت یک "آزمایشگاه مدیریت نوآوری شهری" است که قرار است تا ماه نوامبر ۲۰۱۵ به اتمام برسد. این آزمایشگاه با هدف جذب جوانان نوآوری ساخته می‌شود که قصد دارند تغییراتی در جامعه ایجاد کنند.

"جولیا لامپرت"، یکی از دانشجویان رشته "آینده‌پژوهی" دانشگاه برلین، در پایان‌نامه‌‌اش به نام "بیت‌المقدس ۲۰۶۰" روی این موضوع تحقیق می‌کند که وضعیت بحرانی و ناآرام خاورمیانه در نسل‌های بعد به کدام سو خواهد رفت.

علاوه بر دانشگاه آزاد برلین دو پرفسور در شهرهای آخن در ایالت نوردراین-وستفالن و هایده در ایالت اشلسویگ-هولشتاین آلمان هم در زمینه آینده تحقیق می‌کنند.

از دیگر موسساتی که روی پروژه‌های آینده‌پژوهی کار می‌کنند، "موسسه تحقیقات آینده و نقد و بررسی فناوری برلین" است.

در حال حاضر حدود ۵۰ پروژه تحقیقاتی مربوط به آینده در سطح بین‌المللی در دانشگاه‌های جهان در جریان هستند، هر چند که در دانشگاه‌های آلمانی‌زبان این رشته در چند دهه گذشته پیشرفت چشمگیری نداشته است.

درخواست پذیرش در رشته "آینده‌پژوهی"

داوطلبان تحصیل در رشته "آینده‌پژوهی" در صورت دارا بودن شرایط لازم می‌توانند از سراسر جهان درخواست پذیرش بدهند. از جمله این شروط تسلط به زبان آلمانی، مدرک کارشناسی ارشد و حداقل یک سال سابقه کاری است.

تحصیل در دانشگاه‌های آلمان معمولا رایگان است اما تحصیل در این رشته ترمی ۱۳۰۰ یورو هزینه دارد. این به معنی پرداخت ۵۲۰۰ یورو برای کل دو سال تحصیلی است.

علاقه‌مندان می‌توانند برای دریافت #link:http://www.fu-berlin.de/studium/studienangebot/master/zukunftsforschung/index.html# به سایت این دانشگاه مراجعه کنند.

رشته‌ی محیط زیست در دانشگاه‌های آلمان

اهمیت موضوع محیط زیست در کشور آلمان نه تنها در استفاده‌ی شهروندان این کشور از وسائل نقلیه عمومی بلکه در تعداد بالای رشته‌های ارائه‌شده در دانشگاه‌های آلمان در این زمینه نیز مشهود است که بیش از ۳۵۰ رشته‌ را شامل می‌شود.

موضوعات مرتبط با محیط زیست هر روز اهمیت بیشتری می‌یابند و نیاز به نیروهای متخصص در این زمینه‌ی پژوهشی بیش از گذشته احساس می‌شود. این نیاز را دانشگاه‌های آلمان نیز به درستی تشخیص داده‌اند. در حال حاضر بیش از ۳۵۰ رشته‌ی تحصیلی با موضوع‌های مربوط به محیط زیست، تغییرات آب‌وهوایی و انرژی‌های تجدیدپذیر در دانشگاه‌های آلمان عرضه می‌شود.

رشته‌ی تغییرات آب و هوا

در همین زمینه می‌توان به رشته‌ی تغییرات آب و هوا در دانشگاه زودربورگ (Suderburg) اشاره کرد. بیش از دو سوم دانشجویان این رشته ‌را دانشجویان خارجی تشکیل می‌دهند. از دید این دانشجویان، دانشگاه‌های آلمان الگویی در عرضه رشته‌های مرتبط با محیط زیست هستند.

به گفته‌ی برخی از دانشجویان خارجی، وجود رشته‌ی تغییرات آب و هوا در این دانشگاه و استفاد‌ه‌ی بسیاری از مردم آلمان از وسائل نقلیه عمومی به جای اتومبیل‌های شخصی نشان از اهمیت ویژه‌‌ای دارد که شهروندان آلمانی برای موضوع محیط زیست قائل‌اند.

شرایط پذیرش از دانشگاه

رشته‌ی یاد شده در مقطع کارشناسی‌ارشد ارائه می‌شود و مدت تحصیل در آن سه ترم است. میزان شهریه برای تحصیل در دانشگاه زودربورگ ۵۰۰ یورو در هر ترم تعیین شده است. داوطلبانی که علاقه‌مند به تحصیل در رشته‌ی تغییرات جوی در دانشگاه زودربورگ هستند بایستی در مقطع کارشناسی در یکی از گرایش‌های مرتبط با علوم محیط زیست یا در رشته‌ی مهندسی عمران ترجیحا با گرایش ‌آب، رشته جغرافیا یا در رشته‌ی علوم کشاورزی تحصیل کرده ‌باشند.

دانشگاه یاد شده تنها در ترم زمستانی که شروع آن اواسط ماه اکتبر (مهر ماه) است، دانشجو می‌پذیرد. داوطلبان می‌توانند مدارک خود را حداکثر تا تاریخ ۱۵ ژوئیه (تیر ماه) هر سال برای دانشگاه ارسال کنند.

بسیاری از دانشجویان خارجی که به ویژه در رشته‌های مرتبط با محیط زیست در دانشگاه‌های آلمان تحصیل کرده‌اند، پس از پایان دوران تحصیل‌شان به کشور خود بازمی‌گردند تا آموخته‌های‌شان را در آنجا به کار گیرند. به گفته‌ی مسئولان آموزشی دانشگاه زودربورگ، فارغ‌التحصیلان این رشته پس از اتمام دوران تحصیل خود در آلمان، بازگشت به کشورشان را به ماندن در آلمان ترجیح می‌دهند. این در حالی است که بازار کار در زمینه‌‌ی انرژی‌های تجدیدپذیر در آلمان نیز همانند بسیاری از کشورهای اروپایی پررونق است. اکثر دانشجویان خارجی اما بازگشت به کشورشان و کمک به بهبود زیرساخت‌های انرژی را ترجیح می‌دهند.

تحصیل در رشته‌‌ انرژی‌های تجدیدپذیر در دانشگاه‌های آلمان

تحصیل در رشته‌ی انرژی‌های تجدیدپذیر در آلمان گرایش‌های متنوعی را شامل می‌شود. تحصیل در این رشته در دانشگاه‌های آلمان در دو مقطع کارشناسی و کارشناسی‌ ارشد و به زبان‌های آلمانی و انگلیسی امکان‌پذیر است.

اهمیت پرداختن به موضوع انرژی‌های تجدیدپذیر در آلمان نه تنها در سطح سیاست‌های کلان این کشور، بلکه در توجه مسئولان آموزش عالی آلمان به این موضوع نیز قابل مشاهده است.

چهار دانشگاه برای انرژی‌های تجدیدپذیر

امکان تحصیل در رشته‌های زیرمجموعه انرژی‌های تجدیدپذیر محض در آلمان در چهار دانشگاه وجود دارد: دانشگاه مارتین لوتر (Martin-Luther-Universität) در شرق آلمان که در ایالت زاکسن آنهالت (Sachsen-Anhalt) واقع شده است، رشته‌ی انرژی‌های تجدیدپذیر را در مقطع کارشناسی‌ارشد و در طول چهار ترم تحصیلی ارائه می‌کند.

دانشگاه علمی کاربردی هامبورگ نیز در همین مقطع اقدام به ارائه رشته‌ی انرژی‌های تجدیدپذیر کرده است.

امکان تحصیل در رشته‌های انرژی‌های تجدیدپذیر در آلمان در مقطع کارشناسی نیز وجود دارد. دانشگاه اشتوتگارت از جمله‌ی دانشگاه‌هائی است که این رشته را دارد. علاوه بر این، مرکز آموزش عالی آمبرگ-وایدن نیز اقدام به ارائه این رشته در مقطع کارشناسی کرده است.

مهندسی انرژی‌های تجدیدپذیر

در این میان توجه به رشته‌ی مهندسی انرژی‌های تجدیدپذیر نیز می‌تواند برای علاقه‌مندان به گرایش‌های فنی و مهندسی در این رشته مفید باشد.

دو دانشگاه آشافنبورگ و رگنسبورگ از ترم زمستانی سال تحصیلی ۲۰۰۹، اقدام به ارائه رشته‌ی مهندسی انرژی‌های تجدیدپذیر کرده‌اند. این دو دانشگاه رشته‌ی یادشده را در مقطع کارشناسی و به مدت هفت ترم نیم ساله ارائه می‌کنند.

تحصیل در رشته انرژی بادی

رشته‌ی مهندسی باد با گرایش انرژی‌های تجدیدپذیر نیز که پیش‌تر در انحصار دانشگاه کپنهاگ بود، از دو سال پیش در شش دانشگاه ایالت شلسویگ-هولشتاین، در مقطع کارشناسی و به زبان انگلیسی ارائه می‌شود.

وب سایت دانشکده‌ی انرژی باد و انرژی‌های تجدیدپذیر در دانشگاه فلنزبورگ

بیش از ۳۰ درصد از تولید برق در این شمالی‌ترین ایالت آلمان، ازطریق انرژی باد صورت می‌گیرد و از این رو این ایالت آلمان تجربه طولانی در این بخش از تولید انرژی دارد.

مسئولان دانشگاه‌های ارائه کننده رشته‌ی مهندسی باد در آلمان علت توجه به ایالت اشلسویگ-هولشتاین را ظرفیت‌های موجود در همین ایالت در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر عنوان کرده‌اند.

۳۵۰ رشته محیط‌ زیست

علاوه بر رشته‌های یادشده می‌توان به رشته‌های زیرمجموعه‌ی محیط زیست در آلمان نیز اشاره کرد که تعداد ۳۵۰ رشته‌ی دانشگاهی را شامل می‌شود.

در میان گرایش‌های مرتبط با بخش انرژی‌های تجدیدپذیر می‌توان در مجموع به این موارد اشاره کرد: مدیریت آب و انرژی (دانشگاه مولهایم)، انرژی و تامین مواد خام (دانشگاه صنعتی کلاوستال) مدیریت انرژی و محیط زیست (دانشگاه و مرکز آموزش عالی در فلنسبورگ) مدیریت انرژی محض (دانشگاه کوبلنس و دانشگاه زارلند).

به طور خلاصه می‌توان یادآور شد که تحصیل در رشته‌ی انرژی‌های تجدیدپذیر در دو مقطع کارشناسی و کارشناسی‌ارشد و به زبان‌های آلمانی و انگلیسی امکان‌پذیر است. از سوی دیگر غالب دانشگاه‌های ارائه‌کننده‌ی این رشته در ایالت‌های شمالی آلمان واقع شده‌اند.

دانشگاه وین

دانشگاه منابع طبیعی و علوم کشاورزی وین(به انگلیسی: University of Natural Resources and Life Sciences) که به طور مختصر به دانشگاه BOKU معروف است (به آلمانی: Universität für Bodenkultur Wien) یک دانشگاه دولتی است که در شهر وین پایتخت کشور اتریش واقع شده است. تحصیل در دانشگاه بوکو به دو زبان آلمانی و انگلیسی ارائه میگردد. این دانشگاه به عنوان یک مرکز آموزش و تحقیقات منابع تجدید پذیر در سال ۱۸۷۲ میلادی در وین تاسیس گردید. دانشگاه BOKU در حال حاضر حدود ۱۱٬۳۹۷ نفر دانشجوی در حال تحصیل دارد و به عنوان یکی از بزرگترین دانشگاه‌های کشور اتریش و اروپا مشغول فعالیت می‌باشد.

پردیس اصلی دانشگاه BOKU در سال ۱۸۹۶ در مناطق ۱۸ و ۱۹ شهر وین بنا گردید. دپارتمان‌های اصلی این دانشگاه که عبارتنداز: کشاورزی، علوم خاک، باغبانی و دامداری هنوز در پردیس مرکزی این دانشگاه قرار دارند. یکی دیگر از پردیس دانشگاه در نزدیکی ایستگاه مترو هلیگنشتات واقع شده که در رشته‌های بیوتکنولوژی، شیمی، علوم گیاهی، مدیریت منابع آب، علوم غذایی و بخش‌های دیگر فعالیت دارد.

پروژه ساختمان جدید این دانشگاه با راه‌اندازی دپارتمان شیمی و مواد غذایی، علوم آزمایشگاه، امکانات جدید و سالن‌های سخنرانی مختلف در سال ۲۰۰۹ به پایان رسید. در این راستا یک مرکز تحقیقاتی در تولن شمال شهر وین، با امکانات و آزمایشگاه‌های علوم بیوتکنولوژی و کشاورزی نیز راه‌اندازی شده است.

برای تحقیقات و تدریس در دانشگاه BOKU این موارد از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند: منابع طبیعی، محیط و کیفیت زندگی، غذا، تغذیه و سلامت.

این دانشکاه در رتبه بندی سال 2016 QS World University Rankings برترین دانشگاه های منابع طبیعی قاره اروپا رتبه هشتم(8) و در جهان رتبه سی و نهم(39) را کسب کرد.

دانشگاه منابع طبیعی و علوم زیستی وین (University of Natural Resources and Life Sciences, Vienna)

دانشگاه منابع طبیعی و علوم زیستی وین که در اختصار دانشگاه بکو گفته میشود در شهر وین و در سال 1872 میلادی تاسیس شده است . دانشگاه بکو در سال 2015 میلادی بالغ بر 10000 دانشجو در رشته مختلف و سطوح تحصیلی مختلف دارد. از عنوان رشته های برجسته این دانشگاه میتوان به رشته های علوم جنگلداری و چوب ، مدیریت آب ، کشاورزی ، شیمی مواد غذایی و بیوتکنولوژی ، مدیریت منابع طبیعی و مهندسی محیط زیست ، طراحی فضای سبز و مدیریت منابع و محیط زیست اشاره نمود .

مدیریت منابع آب

باید بدانید که کسب تخصص در گرایش مدیریت منابع آب به معنای شناخت میزان آب مصرفی برای آشامیدن، سیستم آب و فاضلاب، کشاورزی، آب مصرفی روزانه و آب در صنایع مختلف خواهد بود. به علاوه دانشجویان قادر به شناخت انواع چالش هایی که مدیران منابع آبی با آن روبرو هستند، شناخت نظریه ها و رویکرد های مرتبط با میزان تامین و تقاضای مصرف آب و ارزیابی تمام عوامل تاثیر گذار بر منابع آب نظیر : محیط زیست، اقتصاد و عوامل قانونی خواهند بود.